سامانه‌های پدافندی بومی همواره نقش موثری در تامین امنیت کشورمان دارند.
قدرت نظامی و اقتدار منطقه‌ای امروزه یکی از اصول اساسی قدرت به شمار می‌روند؛ هنگامی که این عوامل دست به دست همدیگر دهند آنگاه مولفه‌ای به نام قدرت شکل می‌گیرد. هنگامی که این مولفه‌های قدرت را در قالب سیاسی کشورمان بررسی می‌کنیم آنگاه بهتر متوجه می‌شویم که اقتدار منطقه‌ای چه تاثیری در ارتقای جایگاه یک کشور در تمامی عرصه‌های موجود دارد. خودکفایی و ایجاد قدرت درون زا با طراحی و ساخت انواع تجهیزات نظامی بومی در سال‌های اخیر به قدری سرعت یافته که حیرت بسیاری از ناظران بین المللی را به همراه داشته و باعث شده توان نظامی کشورمان هر سال بیش از سال‌های گذشته رشد کند. همه این‌ها نشان‌دهنده این مطلب است که تجهیزات نظامی بومی لازمه تامین اقتدار درون‌زا هستند. البته نیروهای مسلح کشورمان حوزه‌های مختلفی دارند که پدافند هوایی از دیدگاه فرمانده کل قوا اولویت اول کشور است.
چرا به پدافند هوایی نیاز داریم؟
پدافند هوایی از جمله موضوعاتی است که دائما مورد تاکید رهبر معظم انقلاب بوده و به دلیل اشتراک این حوزه میان ارگان‌های نظامی (ارتش، سپاه، نیروی انتظامی و بسیج) از حساسیت و اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. کشف، رصد، پایش، درگیری و انهدام اهداف هوایی به ویژه پهپادها و حتی نشاندن و سالم گرفتن آن‌ها از جمله قابلیت‌های نرم و سخت پدافند هوایی است که نمونه‌های متفاوتی از آن را طی سال‌های اخیر شاهد بودیم.
ارتش جمهوری اسلامی ایران و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی که به عنوان ید واحده از ایران اسلامی حراست می‌کنند، چندین سال است که همکاری پدافندی را در قالب قرارگاه پدافند هوایی خاتم الانبیاء (ص) آغاز کرده‌اند و تا کنون نیز با موفقیت ادامه داده‌اند. حاصل این همکاری‌ها نیز امنیت بسیار بالای آسمان ایران اسلامی در قالب شبکه یکپارچه پدافندی هوایی کشور است. شبکه‌ای که با دارا بودن لایحه‌های مختلف و متعدد امنیت بسیار بالایی را برای کشورمان فراهم کرده است.
پدافند هوایی؛ از مهندسی معکوس سامانه‌های خارجی تا ساخت سامانه‌های نوین بومی
مسئولان دفاعی کشورمان در نخستین روزهای دفاع مقدس و با حمله رژیم بعث و همچنین ضعف سیستم پدافندی ایران به این فکر افتادند که صرف اتکا به سامانه‌های پدافندی بومی اطمینان بخش نیست و باید برای تامین امنیت آسمان ایران اسلامی به سراغ ساخت سامانه‌های بومی بروند. شاید بتوان یکی دیگر از علت‌های اصلی این موضوع علاوه بر نیاز به سامانه بومی، مواجه شدن با تحریم‌های بی سابقه آمریکا در همه زمینه‌ها از جمله زمینه نظامی دانست. پدافند هوایی که از مهم‌ترین بخش‌های کشورمان در دفاع سراسری بود نیز آماج این تحریم‌ها قرار گرفت و در تامین قطعات اصلی با مشکل روبرو شد. به همین دلیل هم مسئولان دفاعی کشورمان با مهندسی معکوس قطعات و همچنین آغاز طراحی سامانه‌های بومی به سوی ساخت این سامانه‌ها حرکت کردند.
پس از پایان دفاع مقدس بود که ایران به طور جدی‌تری وارد میدان طراحی و ساخت سامانه‌های بومی شد و در ابتدا نیز کار بر روی سامانه موشک هاوک یا هاگ را آغاز کرد. تحقیق و توسعه و در نهایت مهندسی معکوس این سامانه در سال ۱۳۸۰ توانست به محصول رسیده و رونمایی شود. اما دیگر سامانه رونمایی شده هاوک یا هاگ نبود بلکه نام آن به مرصاد تغییر پیداکرد و موشک‌های آن نیز شاهین نام گرفتند.
متخصصان دفاعی کشورمان که شیرینی این کار را دریافته بودند این راه ادامه دادند و در سال‌های بعد سامانه مرصاد ۲ را تولید کردند که در همه زمینه‌ها بومی و ایرانی بود. راهی که اشاره شد تا امروز ادامه پیدا کرده و منجر به ساخت سامانه‌های بسیاری شده است که سامانه ۱۵ خرداد یکی از این سامانه‌هاست و در ادامه با آن آشنا می‌شویم.
۱۹ خردادماه سال ۹۸ را می‌توان یکی از روزهای افتخارآفرین برای نیروهای مسلح کشورمان نامید چراکه آن‌ها در این روز توانستند یک سامانه پدافندی بومی با نام ۱۵ خرداد را به سبد پدافندی ایران اضافه کنند. در این روز با حضور امیر سرتیپ حاتمی وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح، سردار تقی زاده جانشین وزیر دفاع و امیر سرتیپ صباحی فرد فرمانده نیروی پدافند هوایی ارتش سامانه ۱۵ خرداد رونمایی و به شبکه یکپارچه پدافند هوایی کشورمان الحاق شد.
سامانه پدافندی ۱۵ خرداد شکارچی کرکس‌های متجاوز
این سامانه پدافندی می‌تواند با استفاده از رادارهای بومی خود علاوه بر پایش و رصد محیط‌های پیرامونی کشورمان، پرنده‌ها و یا سایر متجاوزان احتمالی به ایران اسلامی را تا فاصله ۱۵۰ کیلومتر کشف و شناسایی کرده و در فاصله ۱۲۰ کیلومتر رهگیری کند. سامانه پدافندی ۱۵ خرداد مزیت‌های بسیاری دارد که یکی از آن‌ها به عنوان علوم نوین به شمار می‌رود و آن هم شناسایی و انهدام اهداف پنهان‌کار است، این سامانه قادر است تا پنهان‌کار را در فاصله ۸۵ کیلومتری کشف و شناسایی کرده و در فاصله ۴۵ کیلومتری مورد اصابت قرار دهد.
آنچه یک سامانه پدافندی را برتر می‌سازد این است که بتواند تعداد بیشتری از اهداف را شناسایی کرده و آن‌ها را منهدم کند. سامانه پدافندی ۱۵ خرداد می‌تواند به طور همزمان ۶ هدف را شناسایی و آن‌ها را با موشک‌های صیاد ۳ منهدم کند که نشان از سرعت بالای این سامانه در شناسایی و انهدام اهداف متجاوز دارد که مهم‌ترین اصل در پدافند به شمار می‌رود.
رادارهای ۱۵ خرداد نیز از نوع آرایه فازی با امکان درگیری همزمان با چند هدف و سکوهای پرتاب مستقل است، یعنی اهدافی مانند هواپیماهای شناسایی، بمب افکن‌ها و جنگنده‌های تاکتیکی. قدرت انهدام و زهرآگین بودند این سامانه بسیار بالاست، به شکلی که اهداف موردنظر در محدوده ارتفاع ۱۵۰ کیلومتر تا ۲۷ کیلومتر و در برد ۷ کیلومتر تا ۷۵ کیلومتر را تار و مار می‌کند.
نخستین روز از آذرماه سال ۱۳۹۸ سامانه ۱۵ خرداد با حضور در رزمایش مشترک پدافند هوایی مدافعان حریم ولایت کارایی خود را به جهانیان نشان داد و بار دیگر این مهم را اعلام کرد که سرنوشت متجاوزان به خاک ایران اسلامی چیزی جز نابودی و هلاکت نیست
